Nie znasz tego zwyczaju? Już spieszymy (a raczej kicamy) z odpowiedzią.

Symbolika Wielkanocy

Wielkanoc to świętowanie zwycięstwa Chrystusa nad śmiercią. Czas obchodzenia Wielkanocy i niektóre związane z nim zwyczaje, sięgają jednak czasów przedchrześcijańskich. Ich wymowa była jednak podobna – był to czas świętowania zwycięstwa życia nad śmiercią, a światła nad ciemnością. Kończy się wszakże czas zimowy, a rozpoczyna wiosna. Przyroda budzi się do życia, a wraz z nią i my zaczynamy nowy okres  w roku – czas dobrobytu (niegdyś w tym czasie kończyły się już zimowe zapasy jedzenia i z wielką nadzieją spoglądano na pierwsze dłuższe promienie słońca, ostro biorąc się do pracy na polach).

Nic dziwnego więc, że ze świętami wielkanocnymi łączy się symbole życia i płodności, takie jak choćby jajko, kurczę czy zająca. I tym ostatnim – zającem, teraz zajmiemy się nieco dłużej, bo to on w rodzinach, w których praktykuje się obdarowywanie wielkanocnymi prezentami, odgrywa główną rolę.

Zając mitologiczny

Zając (wymiennie z królikiem) został dostrzeżony w wielu kulturach, stając się symbolem płodności i urodzaju, libido, prokreacji, cyklicznego odrodzenia, a także przebiegłości, szybkości oraz mocy magicznej. Często był mitologicznie wiązany z księżycem. W wielu tradycjach był zwierzęciem świętym lub co najmniej pół-świętym. Stąd świetnie wpisał się w symbolikę Wielkanocy. Początków tej identyfikacji doszukuje się jednak w doniesieniu do anglosaskiej bogini wiosny Eostre (o głowie zająca), choć sam zając, jako symbol zmartwychwstania, funkcjonował także m.in. w mitologii egipskiej.

Roznosiciel wielkanocnych prezentów

Poza tym, że Wielkanocny Zajączek zdobi kolorowe jajka, obrusy, kartki pocztowe i okładki wielkanocnych książeczek, w niektórych miejscach Polski, ma inne bardzo ważne zadanie do spełnienia. Przynosi bowiem dzieciom (i nie tylko) słodkie wielkanocne podarki. To, co zajączek zostawia w domach, zależy od regionu, a także od samych już poszczególnych rodzinnych tradycji. Najczęściej są to jednak słodkie drobne upominki – czekoladowe jajka i… zające, które zastąpiły, jeszcze kilkanaście lat temu popularne, cukrowe zajęcze figurki. Coraz częściej w koszyczkach lądują jednak nie tylko słodycze, ale także mniejsze lub dużo większe zabawki.

Kiedy Zajączek kica z prezentami?

Zając odwiedza domy milusińskich w noc poprzedzającą Wielki Czwartek lub w Niedzielę Wielkanocną. Najczęściej to, z czym przykica, skrzętnie ukrywa w domowych zakamarkach. Czasem kolorowe jajka chowa też w ogrodzie. W wielu rodzinach przygotowuje się specjalne koszyczki lub gniazdka, które ustawia się wieczorem w widocznym miejscu – żeby Zając ich nie przegapił. Następnego dnia, koszyczki „znikają” i trzeba nie lada trudu, żeby je odnaleźć. Ich słodka zawartość rekompensuje jednak cały wysiłek włożony w poszukiwania. Zresztą, Zajączek Wielkanocny jest na tyle wspaniałomyślny (lub lekkomyślny), że czasem zostawia ślady swojej wędrówki po domu. Dzięki temu zabawa jest jeszcze radośniejsza:)

Skąd się on w ogóle u nas wziął?

Zwyczaj Wielkanocnego Zajączka przynoszącego prezenty, nie przybył do nas ani z Egiptu, ani z Wysp, ani tym bardziej, jak niektórzy sądzą, ze Stanów Zjednoczonych. Nie jest to także nasz rodzimy obyczaj. Zając przywędrował do nas zza miedzy. To niemiecka tradycja Zajączka przyjęła się głównie w Wielkopolsce i na Śląsku, choć fala popularności rozlała się także na inne regiony Polski, a dzięki komercjalizacji Świąt Wielkiej Nocy, pewnie nie będzie słabnąć…

Czy do Waszych domów w okresie wielkanocnym także przybywa Zajączek?